2021-2022 оқу жылында студенттер арасында жүргізілген «Сіздің дінге деген көзқарасыңыз» атты онлайн сауалнаманың қорытындысы туралы ақпараты

13.10.-16.10.2021ж. күндер аралығында Дулати университеті Дінтану орталығының жұмыс жоспарына сәйкес, барлық курс студенттеріне арналған «Сіздің дінге деген көзқарасыңыз» атты онлайн сауалнамасы ұйымдастырылды. Сауалнаманың мақсаты – ҚР дін саласындағы мемлекеттік саясатын жүзеге асыруына байланысты студенттер арасында діни экстремизм көріністерін алдын-алу және діни көзқарастарына талдау (мониторинг) жұмыстарын жасау болып табылады. Сауалнамада 20 сұрақ  қамтылған. Екі тілде қазақ және орыс тілінде жүргізілді. Барлығы қатысқан респондент саны – 1923. 

Сауалнамаға қатысқан барлық институт пен факультеттердің көрсеткіші:

«Спорт және өнер» факультеті – 433 (22,6%)

«Технологиялық» факультеті – 377 (19,7%)

 «Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру» институты – 253 (13,2%)

 «Гуманитарлық-әлеуметтік ғылымдар» факультеті – 249 (13%)

 «Ұстаз» институты – 229 (12%)

«Ақпараттық технологиялар, автоматика және телекоммуникация» факультеті – 228 (11,9%)

 «Экономика және құқық» факультеті – 147 (7,7%)

Сауалнамада қамтылған сұрақтардың көрсеткіші:

1. Дулати университетінде Дінтану орталығының жұмыс жасайтынын білесіз бе / Знаете ли вы, что в составе университета Дулати работает Центр религиоведения:

Ия -  973 (50,6%)

Жоқ  - 940 (48,9%)

2. ҚР діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018 - 2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаның мақсаты: / Цель Государственной программы Республики Казахстан по противодействию религиозному экстремизму и терроризму на 2018-2022 годы:

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту / Усиление борьбы с коррупцией – 302 (15,7%)

Экономикалық және саяси тұрақтылық сақтау / Поддержание экономической и политической стабильности – 47 (2,4%)

Халықтың әл-ауқатын көтеру / Повышение благосостояния населения – 60 (3,2%)

Діни экстремизмнің зорлық-зомбылық көріністері мен терроризм қауіптерінен адамның, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету / Обеспечение безопасности людей, общества и государства от насильственных проявлений религиозного экстремизма и угрозы терроризма – 1474 (76,7%)

Азаматтық ұстанымды ашық білдіру / Открытое выражение гражданской позиции – 40 (2,1%)

3. «Зайырлы мемлекет» деген ұғымды қалай түсінесіз / Как вы понимаете понятие «Светское государство»:

Шариғи үкімдермен басқарылады / Управляется приговорами шариата – 194 (10,1%)

Теократиялық басқару жүйесіне негізделеді / Основывается на теократической системе управления – 115 (6%)

Дінге тыйым салынған мемлекет / Государство, запрещенное к религии – 79 (4,1%)

Атеистік тұрғыда басқарылады / Управляется атеистически – 19 (1%)

Мемлекет дінге араласпайды, дін мемлекет ісіне араласпайды (дінді жоққа шығармайды) / Государство не вмешивается в религию, религия не вмешивается в дела государства (не исключает религию) – 1516 (78,8%)

4. Қоғамдағы жат діни ағымдардың белгілері / / Признаки деструктивных религиозных движений в обществе:

Дін мен дәстүрді сабақтастыру / Преемственность религии и традиций – 605 (31,5%)

Қазақ ойшылдардың діни мұраларын оқу / Чтение религиозного наследия казахских мыслителей – 103 (5,4%)

Ұлттық құндылықтарды мойындамау (беташар, құран бағыштау, күпірлікпен айыптау) / Непризнание национальных ценностей (беташар, почитание Корана, обвинение в неверии) – 700 (36,4%)

Мешіттің ішкі тәртібіне және имамына бағыну / Подчинение внутреннему порядку и имаму мечети – 167 (8,7%)

Зайырлылық ұстанымды қабылдау / Принятие светской позиции – 348 (18,1%)

5. Терроризм сөзінің мағынасы / Значение слова «Терроризм»:

Басшыға бағынбау / Неповиновение руководителю – 228 (11,9%)

Шектен шығу / Превышение – 156 (8,1%)

Мал-мүлкін тартып алу / Конфискация имущества – 24 (1,2%)

Зорлық-зомбылық және қоғамдық санаға әсер ету практикасы / Насилия и практика воздействия на общественное сознание – 1339 (69,6)

Жалған ақпарат беру / Предоставление ложной информации - 176 (9,2%)

6. Қазақстанда экстремистік деп танылған діни ұйымдар / Религиозные организации, запрещенные как экстремисткие в Казахстане:

Малики, Ханбали, Шафиғи – 367 (19,1%)

Такфир аль-Хижра, Таблиғи жамағат, Хизб ут-Тахрир – 781 (40,6)

Ахмадия, Имамия, Исмаилия – 108 (5,6%)

Свидетели Иегова, Кришнаизм, Грейс Благодать  - 221 (11,5%)

Буддизм, Индуизм, Синтоизм – 446 (23,2%)

7. Университетте Сізді діни ұйымдарға тарту әрекеттері кездесті ме / Встречались ли в университете попытки привлечь вас в религиозные организации:

ия, мұндай әрекеттер кездесті / да, такие действия встречались – 84 (4,4%)

жоқ, бірақ олар туралы мәліметтер бар / нет, но есть сведения о них – 205 (10,7%)

мүлдем кездеспеді / вообще не встречал – 1621 (64,3%)

Өз пікірі

8. Қоғамдағы жат діни ағымдардың сыртқы белгілері / Внешние признаки деструктивных религиозных течений в обществе:

Қысқа балақ және қауғадай сақал / Короткие штаны и курносая борода – 1115 (58%)

Арабтық үлгідегі киетін киімдер / Одежда арабского образца – 227 (11,8%)

Мешіт төңірегінде діни әдебиет сатушылар / Продавцы религиозной литературы вокруг мечети – 110 (5,7%)

Көшеде діни  әдебиеттерді таратушы / Распространитель религиозой литературы на улице – 332 (17,3%)

Мешіт ішінде діни насихат айтушылар / Религиозные пропагандисты внутри мечети – 139 (7,2%)

9. «Үш анық» еңбегінің авторы кім / Кто явлается автором работы «Три истины»:

Әбу Ханифа / Абу Ханифа – 346 (18%)

Ибн Таймия – 91 (4,7%)

Шәкәрім Құдайбердіұлы / Шакарим Кудайбердиев – 1187 (61,7%)

Мұхаммед бин Абдулуаххаб / Мухаммед ибн Абдулуаххаб – 230 (12%)

Мартин Лютер – 69 (3,6%)

10. ҚР аумағындағы мұсылмандар ислам дінінің қай мазхабын ұстанады / Какой мазхаб исламской религии придерживаются мусульмане на территории РК:

Ханбали – 119 (6,2%)

Малики – 248 (12,9%)

Шафиги – 105 (5,5%)

Ханафи – 1381 (71,8%)

Шиа – 70 (3,6%)

11. «Джихад» деген ұғымның мағынасы қандай / Что означает термин «Джихад»

Мемлекеттік органдарға соғыс жариялау / Объявление войны государственным органам – 349 (18,1%)

Сирия еліне соғысқа шығу / Выход на войну в Сирийскую страну – 253 (13,2%)

Өз-өзіңді дін жолында өлтіру / Убить себя на пути религии – 695 (36,1%)

Өзінің жан-дүниесін тәрбиелеу / Воспитывать себя (моральный характер) – 535 (27,8)

Суицидке бару / Суицид – 91 (4,7%)

(Көпшілік студенттер мына сұрақты дұрыс түсінбеген немесе аталған ұғымның астарлы мағынасын толыққанды білмейді.)

12. Азаматтардың жат діни ағымдар қатарына кірудің басты себебі / Главная причина, по которой граждане вступают ряды деструктивных религиозных течений:

Діни қызығушылығының әралуандығы / Разнообразие религиозных интересов – 428 (22,3%)

Діни білімінің төмендігі / Низкое религиозное образование – 953 (49,6%)

Еліктеушілік / Имитация – 264 (13,7%)

Өмірлік мақсатының болмауы / Отсутсвие цели в жизни – 160 (8,3%)

Тұрмыс жағдайының төмендігі / Низкий уровень жизни – 118 (6,1%)

13. Қоғамдағы діни экстремизмдік идеяларды алдын-алу үшін қандай ой қосасыз / Как Вы думаете, как предотвратить религиозный экстремизм в обществе:

Әрбір жоғары оқу орындарда дінтану орталығы болу керек / В каждом вузе должен быть центр религиоведения – 668 (34,7%)

Жастарға рухани сабақтастығы туралы көптеп ақпарат беру керек / Молодежи нужно больше информировать о духовном преемственности – 580 (30,2%)

Оқу орында «Зайырлылық және дінтану негіздері» сабағы жүргізілу қажет / В учебном заведении должен быть проведен урок «Светскость и основы религиоведения» - 441 (22,9%)

ЖОО сайтына ғылыми-рухани танымдық мәліметтермен қамтамасыз ету қажет / Необходимо обеспечить сайт вуза научно-духовно позновательными данными – 186 (9,7%)

Өз пікірі / Свое мнение

14. Діннің қоғамда орны қандай болу керек / Каким должно быть место религии в обществе:

Діннің қоғамдағы рөлі үлкен, себебі қоғамды реттеуші функция атқарады / Роль религии в обществе велика, так как общество выполняет регулирующую функцию – 1006 (52,3%)

Дін еліміздің саяси және қоғамдық өмірінен алшақ болу керек / Религия должна быть далека от политической и общественной жизни нашей страны – 299 (15,5%)

Дін тек рухани құлшылықтарды атқару үшін керек / Религия нужна только для того, чтобы совершать духовные поклонения – 374 (19,4%)

Дін мемлекеттің негізгі идеологиясы болу керек / Религия должна быть основной идеологией государства – 211 (11%)

Өз пікірі / Ваше мнение

15. Сіз қай дінді ұстанасыз / К какой религи вы относитесь:

Ислам / Ислам – 1780 (92,6%)

Иеһова куәгерлері / Свидетели Иеговы – 16 (0,8%)

Христиан / Христианство – 82 (4,3%)

Сәләфилік / Салафизм – 21 (1,1%)

Будда  / Буддизм – 24 (1,2%)

16. Сіздің дінге деген көзқарасыңыз қандай / Каково Ваше отношение к религии:

Дінді берік ұстанамын (мешіт, шіркеу, ғибадатхана), жиі барып тұрамын / Твердо придерживаюсь религии (мечеть, церковь, храм) – 359 (18,7%)

Дінді тану үшін діни сауаттылық жоғары болу керек / Чтобы исповедовать религию, религиозная грамотность должна быть высокой  - 341 (17,7%)

Дінге сенбеймін, діни топтардан алыс жүруге тырысамын / Не верю в религию, стараюсь держаться подальше от религиозных групп – 93 (4,8%)

Дінді ұстанамын, бірақ діни орындарға бармаймын / Исповедую религию, но не посещаю религиозные места – 932 (48,5%)

Жауап бере алмаймын / Не могу ответит – 198 (10,3%)

17. Сіздің ойыңызша, университетте діни көзқарасты көрсететін стильде киіну орынды ма / Как Вы считаете, в университете уместно одеваться в стиле, демонстирующем религиозную принадлежность:

Білім беру жүйесінде діннің тікелей немесе жанама түрде насихаттауға жол берілмейді / Прямая или косвенная пропаганда религии в системе образования не допускается – 127 (6,6%)

Университетте білім алушылардың киімі классикалық үлгіде болу керек / В университете одежда обучающихся должна быть классической формы – 500 (26%)

Университетте діни киім киюге байланысты ешқандай шектеулер қойылмаған / В университете не было никаких ограничений, связанных с ношением религиозной одежды – 301 (15,7%)

Әркім өзі біледі / Каждый знает сам – 971 (50,5%)

Өз пікірі

18. Діни тақырыптағы ақпараттарды қайдан аласыз / Откуда Вы получаете религиозную информацию:

Діни сайттардан / С религиозных сайтов – 294 (15,3%)

Діни әдебиеттер (кітаптар, газет) / Религиозная литература (книги, газеты) – 412 (21,4%)

Ислами діни парақшалардан / Из исламских религиозных группах – 395 (20,5%)

Мешіт-медресе / Мечеть-медресе – 387 (20,1%)

Дінде жүрген бауырлар мен ұстаздардан / От религиозных братьев и учителей - 435 (22,6%)

19. Студенттік группаларда діни-саяси мазмұнда үгіт-насихат және діни рәсімдерді орындауға болмайтындығын білесіз бе / Знаете ли вы, что в студенческих группах нельзя проводить пропаганду религиозно-политического содержания и религиозные обряды:

Ия /Да – 1397 (72,6%)

Жоқ / Нет – 509 (26,5%)

Өз пікірі

20. Сіз еліміздегі дін саласындағы мемлекеттік саясатты қолдайсыз ба / Поддерживаете ли вы государственную политику в религиозной сфере в нашей стране:

Толық қолдаймын – 1454 (75,6%)

Қолдамаймын – 363 (18,9%)