ПАРА ТАЛАП ЕТКЕН НЕМЕСЕ ПАРА БЕРУГЕ АЗҒЫРҒАН ЖАҒДАЙДА ҚАЛАЙ ӘРЕКЕТ ЕТУ ҚАЖЕТ...?
- Өзіңізді барынша сабырлы ұстап, сыпайы болып, ол азаматты ұстап беру немесе пара беруден бас тарту сияқты дөрекі сөйлемеңіз;
- Әңгімешіні ілтипатпен тыңдап, Сіздің алдыңызда қойылған және қажеттілігіңіздің қанағаттануына мүмкіндік беретін шарттарды есіңізге анық сақтап алыңыз (соманың көлемі, тауардың атауы, жұмыс пен қызметтің сипаты, кездесудің уақыты мен жері және т.б.);
- Пара беру уақытысы мен орны туралы мәселені мүмкіндігінше басқа уақытта келісуге болмаған жағдайда келесі кездесуді өзіңізге ыңғайлы орын мен уақытты белгілеуге тырысыңыз;
- пара берген жағдайда мәселені толықтай шешетіні туралы тағы да нақтылап сұраңыз;
- Әңгіме барысында тыңдай білу қажет. Пара алуға ниеттенген азаматтан барынша көбірек ақпарат алуға тырысыңыз;
Содан кейін, сыбайлас жемқорлық фактісі туралы құқық қорғау органдарына келесідей тәртіппен хабарлаңыз:
Қазақстан Республикасының барлық аумағында 1494 ақысыз желісі бойынша қоңырау шалу немесе ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы ісқимыл жасау Агенттігінің Жамбыл облысы бойынша Департаментіне жүгініп арыз жазу;
Департаменттің –Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. электрондық мекен-жайына;
Агенттіктің – www.anticorruption.gov.kz ресми-сайтына хабарлама жіберу;
Сыбайлас жемқорылыққа қарсы қызмет Департаменті басшылығының қабылдауына жазылу қажет.
ПАРА БОПСАЛАУ ФАКТІСІ ОРЫН АЛҒАННАН КЕЙІН НЕ ІСТЕУ ҚАЖЕТ?
Сізде әрекет етудің екі нұсқасы бар:
Бірінші – қылмыс жасаудан бас тартатыныңызды білдіре отырып, пара талап етушімен байланысты тоқтату және өз өтінішіңіздің орындалмауымен, сондай-ақ пара талап етушінің өз қызметінде ары қарай өзгелерден пара бопсалауына, алуына және өзінің айналасын сыбайластармен қылмыс тық әрекеттерді жалғастырумен көну;
Екінші – әрбір нақты жағдайда індеттің алдын алуға болатынына сенім білдіре отырып, азамат кез-келген жағдайда өзінің ар-намысын қорғай отырып, қылмыстың жолына түспей, жемқорлардың жолын кесу.
СІЗГЕ КЕЛЕСІДЕЙ ІС-ӘРЕКЕТТЕРДІ ОРЫНДАУ КЕРЕК:
Орын алған жемқорлық фактісі бойынша немесе пара талап еткен жағдайда құқық қорғау органының басшылығына қабылдауына келу.
Сізден пара талап еткені немесе заңсыз коммерциялық ұсыныс туралы арыз жазып, келесідей міндетті мәліметтерді атап өту қажет:
•Жемқорлық жағдайында пара талап еткен азамат (аты-жөні, әкесінің аты, қызметі, мекеме атауы) немесе Сізді пара алуға итермелеген коммерциялық құрылым өкілі туралы мәлімет;
•Пара сомасы мен түрі (ақшалай, заттай немесе өзге де) туралы мәлімет;
•Нақты қандай іс-әрекеттер немесе әрекетсіздік бойынша пара талап еткені туралы мәлімет;
•Пара нақты қай уақытта, қай жерде және қандай жағдайда берілетіні туралы мәлімет.
СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚТЫҢ ҰҒЫМЫ, СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ЖАСАҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПКЕРШІЛІК
Пара алу (ҚР ҚК 366-бабы) - пайда түрiнде жеке өзi немесе делдал арқылы пара алуы – мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, параның 50 еседен 80 есеге дейінгі сома мөлшерінде айыппұл салуға не 5 жылдан 8 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
Пара беру (ҚР ҚК 367-бабы) – мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, параның 20 еседен 50 есеге дейінгі сома мөлшерінде айыппұл салуға не 3 жылдан 15 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-бабы) – мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, параның 10 еседен 20 егесе дейінгі сома мөлшерінде айыппұл салуға не 6 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ФАКТІСІ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАҒАН НЕМЕСЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ КҮРЕСТЕ ӨЗГЕ ДЕ ЖОЛМЕН ЖӘРДЕМДЕСКЕН АДАМДАРДЫ КӨТЕРМЕЛЕУ
Ақшалай сыйақы түріндегі көтермелеу мынадай мөлшерде белгіленеді:
1) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы әкімшілік істер бойынша - 30 АЕК;
2) онша ауыр емес сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы қылмыстық істер бойынша - 40 АЕК;
3) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы ауырлығы орташа қылмыстық істер бойынша - 50 АЕК;
4) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы ауыр қылмыстық істер бойынша - 70 АЕК;
5) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы аса ауыр қылмыстық істер бойынша - 100 АЕК.
Егер Сіз қорқытып ақша, пара алу немесе басқа да сыбайлыс жемқорлық әрекеттеріне тап болсаңыз тез арада «Сенім телефонына» хабарлауыңызды өтінеміз:
М.Х.Дулати атындағы ТарӨУ ректоры 45-36-64
Жамбыл облысының прокуратурасы 45-45-08
Жамбыл облыстық экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес департаменті (қаржы полициясы) 144
«Нұр Отан» партиясы Жамбыл облыстық филиалы 43-54-92
